Tarihte bugüne Kadın Mücadelesine bir hatırlatma

1919: Yürürlüğe giren Almanya – Weimar Anayasası’na göre kadınlar, eğitime erişimde eşitlik, kamu hizmetine atamalarda fırsat eşitliği ve eşit ücret haklarını kazandı.

1926: İlk kadın ‘Formula 1’ pilotu unvanına sahip İtalyan otomobil yarışçısı Maria Teresa de Filippis doğdu. Maria, 1958 Fransa Büyük Ödül yarışında Fransız yarış direktörü tarafından engellenmişti. Yıllar sonra, direktörün kendisine “Bir kadının takması gereken tek kask kuafördeki kasktır” dediğini anlattı. Oysa Maria Teresa birçok erkeği arkasında bırakarak en önemli yarışmalara katılmayı hak edecek ve Grand Prix Sürücüler Kulübü’ne Başkan Yardımcısı olacaktı.

1940: Faroe Adaları’nın ilk ve bugüne kadarki tek kadın başbakanı ve Parlamento’nun ilk kadın sözcüsü, sosyalist siyasetçi Marita Petersen doğdu.Faroe Adaları, Norveç ve İzlanda’nın tam ortasında yer alan bir takım adalar birliğidir. Danimarka Krallığının parçası özerk bir devlettir ve askeri savunma, polis, adalet, para birimi ve dış ilişkilerde Danimarka’ya bağımlıdır.

1943: Dünyanın gelmiş geçmiş en etkileyici kadın vokallerinden biri olarak kabul edilen Janis Joplin 19 Ocak 1943’te ABD’de dünyaya geldi. Psikedelik rock, soul ve blues türünde şarkılar yazdı ve tamamen kendine özgü, benzersiz tarzıyla söyledi. Kısacık yaşamına dört albüm sığdırdı; Woodstock festivalinin yıldızı oldu.

1966: İndra Gandhi Hindistan’ın 4. Başbakanı ve ülkenin ilk kadın Başbakan’ı oldu. Oxford’da eğitimini bitirdikten sonra ülkesine döndü ve politikacı olan babası Jawaharlal Nehru’ya yardım ederek siyasete ilk adımını attı. 1938’den başlayarak Kongre Partisi üyesi olan İndra Gandhi, 1955’ten sonra partinin yürütme komitesinde yer aldı. 1959’da parti başkanlığına seçildi. Başbakan Shastri’nin ani ölümü Kongre’yi güç durumda bıraktı. Bunun üzerine, Kongre Partisi’nin sağ ve sol kanatlarının vardığı uzlaşma sonucunda başbakanlığı üstlendi.

1979: Feminist antropolog Margaret Mead’e ‘Başkanlık Özgürlük Madalyası’ verildi. ABD’li antropolog Margaret’in feminizm ile antropoloji arasındaki köprünün inşasına ve feminist düşünceye iki düzeyde yaptığı katkı önemli oldu. Birincisi antropolojide hep doğal (biyolojik) kabul edilegelen kadınlık ve erkeklik rollerinin kültürel/toplumsal olduğunu ortaya koyarak toplumsal cinsiyetin kültürel inşası mefhumunu geliştirdi… İkincisi ise, feminist projeye bir kültürel alternatif gösterdi.

Margaret, Okyanusya halklarıyla ilgili kültürel çalışmalarıyla adını duyurmuştu. Kadın hakları, çocuk yetiştirme, ahlak, nükleer silahlanma, ırklar arası ilişkiler, uyuşturucu kullanımı, nüfus planlaması, dünyada açlık gibi birçok sorunu inceledi ve kültürel farklılıklar konusunda yeni fikirler geliştirdi.Güney Pasifik ve Güneydoğu Asya geleneksel kültürlerinde cinsiyete karşı tutumları detaylandıran raporları 1960’ların cinsel devrimini etkiledi. 1901’de doğan Margaret 1978’de yaşamını yitirdi.

2009: Yayın hayatına başlayan Günlük gazetesinde eş yayın yönetmenlik uygulanarak, bir ilke imza atıldı. Eş Genel Yayın Yönetmenleri Filiz Koçali ve Ayhan Bilgen, gazeteyi Hrant Dink’in ölüm yıldönümüne gelen bir günde çıkardıklarını belirterek, bütün toplumsal muhalefete seslenen bir yayın amaçladıklarını söylediler.

Kadınların tepkisine rağmen Bursa’da uygulamaya konan ‘pembe trambüs’ uygulaması kaldırıldı, kadınlar kazandı. Birçok kentte taciz bahane gösterilerek, kadınları toplumsal yaşamın dışına iten pembe otobüs, pembe taksi uygulamasının ardından geçen Haziran ayında Bursa metrosunda “bayanlara öncelikli vagon” uygulaması başlatılmıştı. Tüm tepkilere rağmen uygulamaya devam edilen pembe vagon tabelaları geçen haftalarda Bursa ray istasyonlarından söküldü.